Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) Haziran 2023’te çıkan raporuna göre Türkiye’de kadınların siyasete katılımı OECD ortalamasının gerisinde. Raporda Finlandiya’daki kabinede kadın temsili 64.3 iken Türkiye’de ise bu oranın 5.9 olduğu görülüyor.
Cumhuriyet konuya ilişkin Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Derneği Başkanı Ayşe Kaşıkırık ve Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER) Genel Başkanı Nuray Karaoğlu ile konuştu.
(Ayşe Kaşıkırık)
‘YEREL SEÇİM BİR FIRSAT’
Siyaset alanının Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en yoğun hissedildiği alan olduğunu belirten Kaşıkırık, “Kadınlar siyasete girmek istese de eğitim, istihdam, iş imkânı gibi birçok alan çok kısıtlı. Bunun da yine kaynağında toplumsal cinsiyet eşitsizliği var. Dünyada her dört siyasetçiden birisi kadın. Kadınların dünya genelinde siyasette temsili yüzde 25” dedi. Kaşıkırık “Türkiye’de kadınların genel siyasete temsili yüzde 20, bakanlıklarda ise yüzde 5 civarında. Finlandiya, Norveç, İsveç gibi kadın erkek eşitliğinin yaşandığı ülkelerde kadınların siyasette katılımı yüzde 50’nin üstünde” diye konuştu.
Yerel seçimlerde kadınlara çağrı yapan Kaşıkırık, “Türkiye’de kadınların yerel siyasette temsili sadece yüzde 10. Kadınların muhtarlıklarda, belediye meclis üyeliklerinde eşit temsil edilmesi gerekiyor ki biz bu tabloyu değiştirebilelim. Önümüzde altın değerinde bir ‘fırsat var’ seçim var” dedi.
(Nuray Karaoğlu)
‘HAKLARIMIZ KÂĞITTA…’
KA.DER Genel Başkanı Karaoğlu ise “OECD’nin raporuna göre Türkiye, parlamentoda kadın temsili konusunda 42 ülke arasında 36. sırada; Bakanlar Kurulu’nda kadın temsili konusunda ise 42 ülke arasında 38. sırada. Bu sıralamada parlamentoda kadın temsili konusunda Güney Kore’den sonra, Bakanlar Kurulu’nda kadın temsili konusunda ise Çek Cumhuriyeti’nden sonra gelmekteyiz. Bu bile bizim siyasal haklarımız ve özgürlüklerimizin nasıl kâğıtta kaldığının ama hayatta uygulanmadığının açık göstergesidir” ifadesini kullandı.
Karaoğlu sözlerini şöyle noktaladı: “TBMM’deki kadınların etkin olabilmesi ve hak kayıplarımızı önlemek için partiler üstü kadın dayanışması göstermeleri zorunludur.”
MODERN CUMHURİYETİN SİMGESİ KADINLAR…
Atatürk birçok Batılı devletten daha önce Türk kadınına seçme seçilme hakkı verdi. Kadınlar, belediye seçimlerinde seçme ve aday olma hakkını 3 Nisan 1930’da kazandı. Milletvekili seçme ve seçilme hakkını da 1934 yılında kazandı. Kadınlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu. Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM 5. dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı.
